Yeni Zelanda yazılım patentlerini yasakladı
Patent’te tarihi karar!
Yeni Zelanda, yazılım dünyasında bir ilk olan tarihi bir karar alarak, telif haklarını geçersiz kıldı. Yezi Zelanda parlamentosunda beş yıldır tartışılan yasa tasarısı, 4’e karşılık 117 oyla kabul edildi.
Dünyanın refah seviyesi en yüksek ülkelerinden biri olan Yeni Zelanda’da teknoloji dünyasını ilgilendiren tarihi bir karar alındı. Parlemento, yazılımlar için telif hakkını geçersiz kıldı ve bedava edinilmelerine karar verdi.
ArsTechnica’nın haberine göre, alınan kararın temelinde, ‘bilgisayar programlarının bir icat olmaması’ yatıyor.
İnternet özgürlüğüne önem veren Yeni Zelanda, ABD ve Batılı ülkelerin savunduğu, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından sunulan TRIPS (Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakkı Anlaşması) anlaşmasını işlevsiz kılacak bir çözüm arıyordu. TRIPS, ‘patentlerin tüm teknoloji alanlarında, ürün ve süreçler için, tüm icatları kapsaması gerektiğini’ öngörüyor.
KAFA KARIŞTIRAN YASALAR
Yeni Zelanda parlamentosunun kabul ettiği yasa altında, eğer bilgisayar programı sadece patent edilebilir bir işlem sunuyorsa, işlemler için patent alınabiliyor.
Örnek olarak, donanımların geliştirilmesi için kullanılan yazılımlar örnek verilebilir. Bir çamaşır makinesinin yıkama performansı bilgisayar programı ile geliştirildiğinde, ‘çamaşır makinesinin kullanılmasında yapılan katkı giysileri daha temiz kılıyor ve daha az elektrik kullanıyor.’ Böylece patent almasına izin çıkıyor.
Parlamentodaki tartışmada öne çıkan vekillerden Clare Curran, söz konusu yasalarla ‘yazılım patentlerinin üretkenliği baltaladığını’ belirtti ve “Dünyanın dört bir yanında belli işlemler için kullanılan yüzbinlerce yazılımın bazılarının patentlerini ihlal etmeden yeni yazılım geliştirmek mümkün değil” dedi.
‘Yazılım geliştiricilerin yazılım alanındaki ağır sikletler olduğuna’ dikkat çeken Curran, “Bu insanlara kulak verilmesi lazım, biz bunu yapıyoruz” dedi.
ÖRNEKLER ÇOĞALACAK MI?
Yeni Zelanda’nın Bilişim Teknolojileri Profesyonelleri Enstitüsü Başkanı Paul Matthews, yasanın kabul edişini Twitter mesajıyla kutladı.
Matthews, “Yeni Zelanda’da yazılım patentleri kaldırıldı. Yay!” tweet’i attı. Matthews, yeni yasanın sadece yeni patent uygulamaları için geçerli olacağı, mevcut yazılımların Yeni Zelanda’da geçerli olmaya devam edeceğini belirtti.
Yeni Zelanda’nın attığı hamlenin dünyanın geri kalanında nasıl bir tepki uyandıracağı merak konusu. Yazılım geliştirme gücü çok yüksek olan ABD’nin, firmaları ele alındığında benzer bir yasaya karşı çıkacağı şüphesiz görülürken, İskandinav ve Hollanda gibi Avrupa ülkelerinin benzer adımlar atabileceği düşünülüyor.